Axad 01 December 2013 Hargeysa (Halbeegnews)– Waxaa laga jooga muddo 33 sannadood ku siman markii xanuunkani halista ah ee aan weli dawo loo helin ee HIV AIDS raadkiisii ama qofkii ugu horeeyey ee qaba laga hellay dunida, waxaana sannadkii 1988-kii la bilaabay ololahii ugu horeeyey ee ku wajahan in dadka laga wacdiyo ama loo sheego sida xanuunkani loo kala qaadi karo, qoraalkani akhristayaal waxaanu doonayna inaanu idinku baro aqoon faahfaahsan oo aan warbaahinta Soomaalida taariikhdeeda hore loogu faafin, taasi oo ku saabsan xanuunka HIV, anagoo bulshada afka soomaaliga ku hadasha iyo gaar ahaan bulshada Somaliland u gudbin doona wuxuu yahay xanuunka HIV.![aids]()
Sida ay qirayaan ururka caafimaadka dunida ee WHO, haayadda u qaabilsan dalka maraykanka ka hor tagga xanuunka ee CDC iyo haayadda caafimaadka Britain ee NHS, xanuunka HIV AIDS ayaa wuxuu ku dhacay dunida dad tiradooda lagu qiyaasay 75 Milyan oo qof, iyadoo tiradaasi ku dhawaad badhkeed oo dhan 32 Malyuun oo qof ay u dhinteen xanuunkani HIV Aidska, halka uu cudurkani HIV-gu uu maanta hayo dad lagu qiyaasay 35.3 Malyuun oo qof dunida koonkeeda, dad lagu qiyaasay 10 Malyun ku dhawaad ayaan is ogayn ama aan warba isku hayn inay xanuunka qabaan oo qayb ka qaata inuu xanuunkani fido.
Muddadaasi 30-ka sannadood ku siman ee xanuunkani dunida ku fidaayey ma jirto wax daawo ah oo si rasmi ah qofka uga saaraysa jidhkiisa ama dhiigiisa oo loo hellay xanuunka HIV- AIDS, balse 30 kaasi sannadood waxaa la sameeyey horumar baaxadleh oo laga gaadhay dawooyinka la siiyo dadka xanuunkani hayo oo uu qofka uu xanuunka HIV hayo uu si fudud ula noolaan karo xanuunkani ilaa inta ilaahay cimrigiisa ku simo, iyadoo weliba dawooyinkaasi qaarkood ay qofka u sahlayaan in xanuunkani fayruska gudbiya uu hoos u dhigo ilaa qofka dhiigiisa gaadhsiiso heer ay aad u yaraato in lagu arko (undetectable)
Waxaa sidoo kale dhakhaatiirta dhinaca dawooyinka ee xanuunkani HIV ku guulaysteen inay sameeyaan dawo loo yaqaano PEP (Post Exposure Prophylaxis) oo haddii xanuunkani uu qofka u gudbo ama uu qaado muddo ku siman 72 saacadood gudahood, ay dawadani PEP loo yaqaana gebi ahaanba ka hor tagayso isla markaana ka saarayso jidhka, taasi oo suurtagelinaysa inaanu xanuunku gelin dhiiga ama dheecaanada qofka.
Haddaba Waa Maxay HIV Maxayse Ku Kala Duwanyahiin HIV iyo AIDS
![hiv and aids]()
Intaynaan horta qeexin wuxuu yahay xanuunkani aynu kala saaro faraqa u dhexeeya HIV iyo AIDS oo dadka badankood ay isku khaldaan ama ay ku jahawareeraan, HIV iyo AIDS waa laba xanuun oo aad u kala duwan balse isku xidhan.
muddo ku siman 25 sanno ka hor ah, oo ay marka yarayd heerka tiknolajiyadda isla markaana aqoonta loo lahaa xanuunkani ay koobnayd ayaa loo magac bixiyey xanuunkani waxaana loo bixiyey AIDS oo ah kelmado la soo gaagaabiyey oo ah (Acquired immune deficiency syndrome) oo ah (Weeraraha Difaacayaasha Qofka Bini’aadmiga ah).
Balse muddo ka dib ayaa waxay khubarada ku xeel dheer xanuunkani waxay ogaadeen in marka uu qofka ku dhaco xanuunkani aanu markaaba noqon AIDS ee uu qofku noqdo la noole fayruska xanuunkani (Living with HIV), marka faraqa u dhexeeya waxaa weeyi qofka uu xanuunkani haleelay ee aan weli u dhicin ama aanu jidhkiisa baabiin ama aan gogol jiif la noqon, waxaa loo yaqaano HIV, laakiin qofka uu difaacayaashiisa burburiyey isla markaana ka dhigay gogol jiif ee marka geerida uun ku sugaya ayaa waxaa loo yaqaana AIDS.
Xanuunka marka uu qofka ku dhaco wuxuu markaaba weerara waxlaha difaacayaasha qofka bini’aadmiga ah ee loo yaqaano CD4, kaasi oo qofka caadiga ah difaacayaashiisa laga raba ama inuu ahaada ay tahay inta u dhexeysa 500 cells/mm3 ilaa 1,000 cells/mm3, marka macnaheedu maaha haddii difaacayaashaadu ay ka yaraadaan 500 mm3 in aad qabto xanuunka HIV, balse waxaa jiri kara xanuuno ku dhaca dhiiga cad oo iyaga laftigoodu sababi kara in CD4 ama difaacayaashaagu ay hoos u dhacaan.
si aynu u fahano difaacayaasha loo yaqaano CD4 waxay yahiin, waa kuwa qofka bini’aadmiga ah ka difaaca marka weerar kaga yimaado dibadda, weerarkaasi ha ku yimaado xanuun ah (Infection) ama VIRUS, marka uu weerar kaga yimaado qofka bini’aadmiga ah dibadda, waxaa markiiba difaac galla, CD4, marka haddii qofka bini’aadmiga ah uu CD4-kiisu yaraado, marka waxay noqonaysa inaanu iska celin karin xanuunada kaga yimaadda dibadda, waxaa marka si fudud ugu dhacaya qofka xanuun kasta oo uu nuglaanayo, isagoo si fudud u qaadi kara xanuunada sida TB-da, Kansarka, Tayfoodka, iyo nooc kasta oo xanuun ah.
Maxaa Lagu Kala Qaada Xanuunkani Maxaanse Lagu Kala Qaadin
1. Maxaa Lagu Kala Qaada
![contract]()
Sida khubarada iyo dhakhaatiirta baadhaysay, isla markaana ku takhasustay xanuunkani ay kumanaan jeer ka badan xaqiijiyeen, kuna sameeyeen tijaabooyin kala duwan, xanuunkani ayaa waxaa lagu kala qaadi kara oo qudha qodobadani hoos ku qoran:
1. Galmada: Khubarada xanuunkani HIV ku takhasusay ayaa xaqiijiyey in %80 xanuunka HIV lagu kala qaado galmada ama marka ay isku tagaan dheecaanka unuga taranka ee dumarka iyo unuga taranka ee raggu, arrinta ugu muhiimsan ee in la ogaado ah ayaa ah, in xanuunkani uu ku badanyahay ilaahay ha inaga hayo oo dadka muslimka ah ama dunida muslimka ahi ma laha eh ragga, raga u taga %60 xanuunkani dunida la nool.
Arrinta kale ayaa ah in haweenku ay laba jeer uga khatar badanyahiin raggu inay xanuunkani qaadaan, waxaa laga yaaba inaanu ninku haddii uu u tago gabadh xanuunka qabta aanu si fudud u qaadin, laakiin gabadhu marka ugu horaysa ee ay nin qabta u tagto xanuunka markiiba way qaadaysa, taasi macnaheedu maaha inaanay raggu qaadi karin, balse xanuunka HIV ayaa dunida inta la ogyahay ragga iyo dumarka qaba ay simanyahiin.
2. Hooyada oo Ilmaheeda ay uurka ku hayso u gudbisa, ogsoonow in hooyada iyo ilmaha ay uurka ku sidda ay wadaagaan hal unug, laakiin sida khubaradda xanuunka HIV ku takhasusay tibaaxayaan, heerka ilaa imika laga gaadhay dawaynta HIV ayaa ah in haddii lagu ogaado hooyadu inay xanuunkani qabto marka ugu horaysa ee ay uurka qaado, marka la kala bad baadin karo hooyada iyo ilmaheeda ay ku siddo uurka, taasi oo macnaheedu tahay in la sameeyey dawo ilmahaasi ka bad baadinaysa inuu qaado xanuunka hooyadii haya ee HIV.
3. Caanaha Naaska Hooyada: Xanuunkani waxaa kale oo uu ku gudba hooyada qabta HIV oo caanaha naaskeeda ku jira siisa ilmaha ay dhashay, waxaa muhiim ah in markastaba hooyada markay uur qaado laga baadho xanuunka HIV si looga bad baadiyo ilmaha uurka ku jira.
4. Irbadaha Dadka Daroogada La Isku Duro ama Mudo isticmaalan oo ay wadaagaan, badanka xanuunka HIV ayaa wuxuu ku badanyahay dadka isticmaala daroogada la isku mudo ama duro ee irbadaha lagu qaato, haddii marka ay wadaagaan qof xanuunka HIV qaba iyo qof aan qabin, markaaba qofku wuu qaadaya xanuunka HIV.
5. Arrinta Shanaad ee ugu danbaysa ayaa ah Dhiig qaba xanuunka HIV oo lagu shubo qof aan qabin (BLOOD TRANSFUSION) markaaba qofkaasina wuxuu qaadaya HIV.
Maxaan Lagu Kala Qaadin HIV
![non contract]()
Xanuunka HIV si fudud looma kala qaado, haddii loo kala qaadayo si fududna waxaa hubaal ah inaan cidina ka bad baadeen ama badiba dadka dunida ku nooli ay qaadi lahaayeen, xanuunkani kuma noolaan karo dhiiga ama dheecaanka qofka dibadiisa wax ka badan ilbidhiqsiyo, marka laguma kala qaadi karo xanuunkani arrimahani:
Sallaanta, dhunkashada, inaad la wadaagto tuwaalka lagu maydho, inaad cunto la cunto, inaad koob uu qofkaasi wax ku cabay ku cabto, candhuufta qofka laguma kala qaado, haddii tusaale ahaan qof xanuunka qaba uu candhuuf kugu tufo ama ay cadhuuftaasi afkaaga ku dhacdo kuma qaadaysid xanuunkani.
Candhuufta (Saliva) waxaa ka buuxa boqolaal walxood iyo fiitamiino aan u suurtagelinaynin xanuunka HIV inuu ku dhex noolaado, khubaraduna waxay xaqiijisay in fayruska HIV aanu ku noolan karin candhuufta qofka, dhididka, haddii qof qaba xanuunka HIV uu dhididkiisu kugu dhaco ka qaadi maysid.
Khubarada xanuunkani HIV waxay keliya ka digayaan in labada qof ee is dhunkanaya haddii uu midi leeyahay xanuunkani ka kalana aanu qabin aanay dhunkashada dhinaca afka ah ku fogaanin, waxaa suurtagal ah in labada qof ay qabaan nabaro afka ah, laba qof oo gogol wada seexda laguma kala qaadayo.
Callaamadaha Lagu Garto Qofka Xanuunkani Qaaday Marka Ugu Horaysa
![hiv rash]()
Sida khubarada xanuunkani HIV ku takhasustay tibaaxayaan xanuunka HIV ayaa marka uu qofku qaado muddo ku siman todoba cisho ilaa 8 usbuuc ah, %80 dadka xanuunkani marka haleelo waxaa uu dareema ama uu isku arka callaamadahani
1. Xanuun u eg duray aad u xun (Flu Like Symptoms)
2. Xumad ka badan 100.5 F, xumadaasi oo markaad u cunto kiniinadda xumadda aanad hore uga bogsanaynin
3. Finan cas cas (Body rash) oo badiba jidhka qaarkiisa sare, dhabarka, wajiga, laabta ka soo yaaca, finankaasi waxay gaadhaan ilaa carabka, afka ilaa iyo hunguriga oo halka hoose ah.
4. Qanjidhadda (Glands) oo qofka xanuuna.
5. meel ka mid ah cunaha midig ama bidix oo qanjidhadu ku yaallaan oo samaysa barar u dhexeeya 1 ilaa 3 cm, bararkaasi oo aan lahayn xanuun balse si lama filaan ah iskaga bararay (swollen lymph glands)
5. madax xanuun joogto ah oo markasta madaxu ku xanuunayo.
6. Dhidid wakhtiga habeenkii kugu bata, oo jidhkaagu samaynayo dhidid fara badan (Nigh Sweets).
Afar ilaa lix usbuuc ayuu qofku callaamadaha isku arkaya, dabadeedna wuxuu ku soo noqonaya caadi, waxaana suurtagal ah inuu qofku 10 sannadood ama ka badan iska noolaado isagoo aan ogaynba inuu xanuunka qabo, isla markaana aan la arag wax callaamad ah, ka dibna uu u dhaco, markaasina uu isku bedelo AIDS.
Waxaa hubaal ah in la ogaado in callaamadahani aynu kor ku sheegnay haddii uu qofku isku arko aanay macnaheedu ahayn inuu xanuunka HIV qaaday, balse waxaa jira kumanaankun xanuun oo kale oo dhammaanba callaamadaha leh, waxaase haboon inaad is baadho, markasta oo aad is baadho waxaad bad baadinaysa naftaada, iyo nafaha dad kale labadaba, ogsoonow, inaan wakhtigan ama xilligani aan HIV loo dhiman sidii wakhtiyada qaarkood, markasta oo hore lagaaga helo xanuunkana ay fududahay sida lagu daweeyo, balse haddii uu kugu raago ay adagtahay sida lagaga daweeya.
Xanuunka HIV iyo Somaliland
![hiv somaliland]()
Inta la xasuusto Xanuunka HIV ayaa wuxuu ka jira dunida koonkeeda dal kasta, isagoo u gudbay kana gudbay xuduud kasta, ma yaqaano diin, midab, jinsi, da’ af ama luuqad midna, waxaana la xaqiijiyey in dunida koonkeeda dal kasta oo ku yaalla ay jiraan dad xanuunkani la nool.
Somaliland waxay ka mid tahay dalalka dunida ee dad xanuunkani HIV la nooli ku noolyahiin, waxaa lagu qiyaasa dadka la nool HIV ee Somaliland ku nool una dhashay Somaliland inay tiradoodu dhantahay %0.04 oo ah ilaa 2000 ilaa 3000 oo qof tiro u dhexaysa, waana meelaha ugu tiro yar dunida ee xanuunkani dad la nooli ku noolyahiin, magaalooyinka ugu badan ayaa ah Hargeysa, Boorama, Burco iyo Berbera.
Sidaasi oo ay tahay haddana xanuunkani HIV oo ah ka ugu halisan dunida ee la isku gudbin karo ayaa sannad kastaba sannadka ka danbeeya wuxuu ku soo badanaya Somaliland.
![hiv commssion]()
Dhibaatada ugu weyn ee Somaliland ka jirta ee u sahlaysa in xanuunkani HIV uu kor ugu socdo tiradiisu ayaa ah nidaamkii dawliga ahaa ee ay ahayd inay xooga saaraan in lala dagaalamo fidista xanuunkani oo ka gaabiyey, iyo weliba aqoon la’aan baahsan oo haysata haayadaha magac u yaalka ah ee hawshani u qaabilsan Somaliland oo noqday xarumo ay aafaysay musuq maasuq iyo wax is daba marin.
Shabakaddani caalamiga ah ee HALBEEGNEWS oo baadhitaan ku samaysay haayadda lagu magacaabo “Haayadda AIDS-ka Somaliland “Somaliland Aids Commission” ayaa waxaa noo soo baxay in iska dhaaf haayadaasi waxay u qabato dadka xanuunkani la nool ee ku sugan Somaliland eh, aanay xita dadka ku magacaaban ee xilalka ka haya haayadaasi aanay aqoonba u lahayn xanuunkani HIV-ga wuxuu yahay, siduu ku soo bilaabmay, iyo siduu ku faafo intaba.
Waxaa ka darran musuq maasuq iyo xatooyo xadka ka baxday oo haayadani aafaysay, isla markaana deeqaha faraha guudkood ah ee haayadaha dunidu ugu soo dhiibaan haayadani, dadka masaakiinta ah ee xanuunka la nool ay musuq maasuqaan, waxaa iyaduna fajac iyo amakaag mudan in miisaaniyadda qarranka ugu jirta ka hor tagga xanuunkani ay tahay fara guudkood.
Dad Magac Ku Leh Somaliland Iyo Dad Dibadda Ka Yimid Oo Xanuunkani Qaba Oo Laga Qariyo Bulshada
![sariir]()
Dhibaatada ugu weyn ee Somaliland ka jirta ayaa ah, in dadka xanuunkani la nool aan la garanayninba cidda ay yahiin, iyadoo la qariyo, taasi oo faa’iidadeeda iyo waxyeeladeeda labadaba leh, isla markaana marka la is bar bar dhigo ay waxyeeladeedu ka badantahay.
Dadka la nool xanuunkani HIV ee Somaliland ku nool laftigoodu ma yaqaanan ama aqoonba uma laha xanuunkani sida lagu kala qaado, sida ay u qaadsiin karaan qof aan xanuunkani qabin, waxaana ay arrimahaasi sii badinayaan in xanuunku ku fido bulshada dhexdeeda, iyagoo dadkaasi xanuunka qaba ay dadka kale ula noolyahiin si caadi ah, isla markaana ay suurtagal tahayba inay guursadan, galmoodaan, ama sameeyaan arrimo gudbinaya ama faafinaya xanuunkani.
Halbeegnews Oo Baadhitaan Ku Ogaatay In Somaliland Ku Noolyahiin Dad Magac Iyo Hanti Leh Oo Xanuunka HIV Qaba Kuna Faafinaya Bulshada
![hargeisa11]()
Arrinta ugu layaabka badan ee shabakadani Halbeegnews baadhitaanka ku ogaatay ayaa ah in dad magac iyo hanti ku leh Somaliland oo aanan jeclayn inaanu magacawno ay xanuunkani la noolyahiin, isla markaana qaarkood dadkaasi ay si badheedh ah xanuunkani u gudbiyaan, iyagoo sameeya arrimo fawaaxish ah oo aad uga baxsan xadka.
Qaarkood ayaa dadkaasi ka mid ah qurbe joog ka tagay dalalka dibadda, kuwaasi oo ku nool magaalooyinka waaweyn ee Hargeysa, Burco iyo Berbera isla markaana guryo waaweyn ka dhistay, halka qaarkoodna ay ka kiraysteen kuna sameeya falal aad u fawaaxish badan, iyadoo xogta baadhitaanka ee Halbeegnews heshayna tibaaxayso in xita qaarkood ay ka tirsanyahiin xukuumadda laftigeeda halka qaarkoodna ay u dhawyahiin, waxaanu xukuumadda usoo jeedinayna inay dadka sida badheedhka ah ugu fidinaya xanuunkani bulshada ka dhex qabato, haddii kale Halbeegnews waxay ballan qaadaysa inaanu dadkaasi magacyadooda iyo sawiradoodaba bulshada u gudbin doono, waayo qof bulshada ku fidinaya HIV waa qof u cadaw ah Somaliland.
Arrinta kale ee layaabka ah ayaa ah in bulshada Somaliland ku nool %80 ama ka badan aanay xita aqoonba u lahayn in xanuunkani lagu kala qaado galmada, iyo in la iska baadho oo dhiiga qofka la baadho, waxaa kale oo ka sii darran in aanay jirin qallab aad u horumarsan oo xanuunkani lagu baadho, iyadoo sidoo kalana dhakhtarada badidood aanay aqoon durugsan u lahayn xanuunkani laftigiisa.
Dardaaranka iyo Dhiiri Gelinta Halbeegnews Ee Xanuunka HIV
![hiv person]()
Halbeegnews waxay ilaahay uga baryaysa in dadka la nool xanuunkani uu ilaahay ka dul qaado isaga xanuunka ilaahay keena, isagana qaada, waxaanan ilaahay ka baryayna inuu soo dedejiyo dawadii xanuunkani, ilaahayna wuxuu quraanka ku sheegay in xanuun kasta oo dunida yaalla uu leeyahay dawadiisa, balse uun ay aadamaha ku adkaatay inay hellaan.
Xanuunka HIV waa xanuun, mana ah masiibo loogu tallo gallay dad gaar ah, wuxuu ku dhici kara qof kasta oo ka gudba xuduudka.
Halbeegnews waxay ku boorinaysa xukuumadda Somaliland inay u naxariisato dadka la nool xanuunkani ee ku nool Somaliland, isla markaana iyagoo tiro ahaan iskaba yar, la siiyo xuquuq gaar ah, maadama xanuunkani uu yahay mid noloshooda naafayn kara.
Waxaanu ilaahay uga baryayna bulshada Somaliland inuu ka nabadgeliyo, kana bad baadiyo xanuunkani, balse waxaa hubaal ah in qof kastaba naftiisa masuuliyadi saarantahay, masuuliyadaasi oo ah inuu naftiisa ka dhawro galmada xaaranta ah, ilaahayba quraanka inoogu sheegay oo inagu yidhi “ka fogaada gelmada iyo sinada xaaranta ah waxay idinku hagi dariiq khaldan eh” waana digniin inooga timid ilaahay ina abuuray ee koonka uumay, digniin ka weyn oo la bixin karaana ma jirto.
Maaha oo qudha in qofku uu xanuunkani ku qaadi karo gelmada xaaranta ah, waxaa hubaal ah in laba qof oo si xallaal ah isku guursaday ay kala qaadi karaan, balse waxaa saaran laba qof oo kasta oo is calmanaya ama is guursanaya, inay iska baadhaan xanuunka HIV ka hor intaanay is guursan, macno samayn mayso inaad qofka taqaanay, aqoon dheer u lahayd, qofkaasi ka soo jeedo qoys wanaagsan, HIV ma yaqaano shakhsi, mana laha xuduud, waxaanu ku dar daarayna kuna dhiiri gelinayna dhalinyarada Somaliland in ka hor intaanay guurka xallaasha ah u dhaqaaqin labada qof iyagoo isku niyadsan ay tagaan xarun caafimaad oo la isku hallayn karo iskana baadhaan xanuunkani, maaha keliya inaad naftaada bad baadinaysaan laakiin waxaad bad baadinaysaan q0ys dhan, maaha ceeb inaad tidhaahdo iga baadha HIV, waxaad tahay geesi ama geesiyad.
Hooyada Uurka qaada waa inay xanuunkani isla marka ay qaadaba iska baadho HIV, si ay ilmaheeda uga bad baadiso, waa hubaal inaad isweydiiso guur xallaal ah ayaan ku jira ee maxaa ii keenaya, balse ogsoonow in qadarka uu jiro.
Xukuumadda Waxaanu markale ku celinayna in miisaaniyadda loogu daro dadka masaakiinta ah ee HIV la nool kharash ay iskaga bixiyaan nolol maalmeedkooda, waxaananu ka codsanayna dadka qurbe jooga ah ee u dhashay Somaliland ee ku nool dibadda inay taageeraan dadka walaalahood ah ee la nool HIV ee ku sugan dalka gudahiisa.
Xukuumaddu waa inay barto dadka la nool xanuunkani ugu yaran sida ay cudurka ugu gudbin karaan bulshada si ay uga ilaaliyaan naftooda inay nafo kale gallaaftaan.
Xukuumadda waxaanu sida ugu adag ugu baaqayna inay gacan bir ah ku qabato dadka sida badheedhka ah ugu fidinaya xanuunkani bulshada Somaliland dhexdeeda, ee guryaha waaweyn u kirastay ee la wada yaqaano, haddii kale Halbeegnews waxay khashifi doonta oo sheegi doonta magacyadooda, waayo qof u badheedhay inuu bulshada ku fidiyo HIV waa qof bulshada oo dhan cadaw u ah.
Waxaa hubaal ah in 1 December meelaha qaarkood xaflado magac u yaal ah lagu qabto oo lagu sheeganayo in xanuunkani lagu xusayo, balse waxaa xaqiiq ah in dadka xanuunku hayo la iloobay bulsho ahaan iyo xukuumad ahaanba.
Farriinta HALBEEGNEWS Waa HIV waxaynu kaga hortagi kara inagoo muujina inay inaga wada dhabtahay, ku dhiiro inaad iska baadho xanuunkani, ka fogow galmada xaaranta ah, iska jir wax kasta oo xanuunkani ku fidi karo.
Halbeegnews, Hargeysa
contact@halbeegnews.com
__________________________________________________________________
Waxaanu Ogaysiinayna Bulshada Akhrista Halbeegnews in tiriyaha dadka (Visitor Counter) ee hoose uu weli ciladaysanyahay isla markaana aanu weli ku guda jiro inaanu cillad saaro, tirada hadda uu soo saaraya waxay aad uga yartahay tirada dhabta ah ee inta qof ee akhristay qoraal ama war kasta oo Halbeegnews ku baxa, waxaanu idinka codsanayna inaad noo samirtaan intaanu cilladda ka saarayno barnaamijka tiriya dadka booqday qoraal kasta
Maanta oo bishu tahay 1/12/ 2013 waa waqtigii Gudoomiyaha Rugta Ganacsiga Somaliland Maxamed Shugri uu ugu baaqay in Ganacsatada danaynaysaa kasoo qeyb galaan Carwada 6aad ee Somaliland oo lagu qaban doono Hargeysa. Dhamaan ganacsatadii alaabtoodii way soo diyaariyeen oo keeneen goobtii carwada, qarash badanina wuu kaga baxay keenida alaabta, laakiin nasiib daro waxaynu maqalnay maalin ka hor maalintii lagu balamay Carwada in Maxamed Shugri uu yidhi carwadii ganacsi dib ayaan u dhigay ilaa sanadka danbe! Waxaana isweydiin leh yaa bixinaya khasaarihii ku dhacay ganacsatada? ama sideebay markale ku aamini doonaan gacansatadu in la yidhaa carwada kasoo qeyb gala?
Aniga oo ah Ahmed Abdullahi Obsiye, ahna Af-hayeena Qurbajooga Beesha Sacad
Jabhadii S.N.M waxa la aasaasay sannadkii 1981-kii. Inta guddoomiye soo martay ayeynu magacyadooda soo bandhi doonaa.
Gabiley(HalbeegNews)-Madaxwaynaha Somaliland md Axmed Maxamed Maxamuuud (Silanyo) iyo wefti wasiiro u badan oo saaka salaadii hore ka ambabaxay magaalo madaxda Hargeysa ayaa si diiran loogu soo dhaweeyay magalada Gebilay ee xarunta Gobolka Gabilay,ayadoo markii uu madaxwaynuhu gaadhay magalada Arabsiyo uu halkaasi kala kulmay soo dhawayn diiran ayadoo boqolaal dadka deegaankaasi ahi ay ku soo dhaweeyeen caleemo qoyan.
Hargeysa(HalbeegNews)-wasiirka wasaarada xanaanada xoolaha Dr Cabdi Aw Daahir Cali ayaa sida la og yahay waxaa uu mashruuc koox ganacsato ah kaga qaatay banka loo yaqaano AROORI iyo Dadkii reer guuraaga ahaa oo cabasho xoogan ka muujiyey qabsashada seeraha AROORI oo ah meel reer guuraagu ku baxsado xiliga jiilaalka iyo abaaraha, waxana bankaasi si toos ah u maamula wasaarada deegaanka iyo horumarinta reer miyiga balse waxaa si isku indho qabad ah koox gaancsato ah ugu xidhay wasiirka wasaarada xanaanada xoolaha Dr Cabdi Aw Daahir Cali, iyadoo sida la og yahay wasiirka xanaanunada xooluhu uu madaxweyne ku xigeenka ku khiyaameeyey in uu xadhiga uga soo jaro bankaasi AROORI ,isagoo wasiirku madaxweyne ku xigeenka u sheegay in bankan AROORI wasaarada xanaanada xooluu maamusho isla markaana ay doonayaan inay ka dhigaan mashruuc ay xoolaha gaancsatada lagu naaxiyo, waxana la sheegay in wasiirka xanaanada xooluhu uu heshiis arintaasi kula galay gaancsadaha carbeed ee Al-Jaabiri ,halka dadka deegaanka laga hor joogsaday inay bankaasi ka hadlaan isla markaana lagu war geliyey inaysan xoolahoodu u dhawaan bankaa AROORI oo loo xidhay gaancsade carbeed.
Birmingham(HalbeegNews)-Xaflada shirweynahan oo ka dhacday hoolka xafladaha ee ROYAL SUITE BANQUETING PLACE, ee magaalada Birmingham, ayaa ahayd xaflad si aad u heersaraysa loo soo agaasimey, taasoo ay ka soo qayb-galeen Xubno iyo Taageerayaal aad u tiro badan oo ka tirsan xisbiga Waddani. Xafladan oo si aad ah loo soo buux-dhaafiyey ayay xubnihii ka soo qayb-galay ka soo kala safreen dhamaanba Gobolada iyo Degmooyinka wadankani ka kooban yahay.
Aduunyadu ma sidaasay u dhib badan tahay? Maxaa anigga igu weegaara aafaadka iyo amakaaga nolosha? Aduunyada hadaan moodayo inay sidaas u dhib badan tahay mabaan imaadeen! Oo tolow xagee buu joogi lahaa?